Caputilatie
Na de capitulatie van Nederlands Indië, 8 maart 1942, probeerden de Japanse bezetters alle sporen van de koloniale tijd en de westerse cultuur uit te wissen. Indië wordt een oorlogseconomie. Die komt steeds meer in verval en de bevolking krijgt te maken met schaarste, armoede en op den duur ook hongersnood.
Voor de oorlog had het Nederlands Gouvernement er zorg voor gedragen, dat er genoeg rijst voor de bevolking was. Bij slechte oogsten werd er rijst geïmporteerd . Doordat havens werden vernield konden de zogenoemde “Buitengewesten”geen rijst en zout meer krijgen uit Java.
En op Java kwam er geen steenkool voor de industrie en de spoorwegen vanuit de “Buitengewesten”. Import en Export werden tussen de 17 “zelfverzorgende gebieden” ( door de Japanners zo ingedeeld) verboden.
Alle bossen op de berghellingen werden door de Jap gekapt. Met als gevolg slechtere rijstoogsten en zwaardere overstromingen van de rivieren in de regentijd.
Er werden in tunnels voorraden aangelegd. En alles moest worden gedaan om het Japanse leger te onderhouden. De Japanners verwaarloosden de economische infrastructuur van Java, het spoorwegnet en de irrigatiewerken, die de trots van de Nederlanders waren geweest.
Deze structuur, aangelegd om de plantage economie te dienen, was ook een essentieel netwerk voor de voedselvoorziening en –toevoer voor de Indonesische bevolking.
Oorlog ging voor de landouw, koffie- rubber-en theebomen werden gekapt. Ook bomen en struiken van andere voedselgewassen, omdat er gebrek aan brandstof was. Veel akkers kwamen braak te liggen en dat bracht grote voedseltekorten teweeg. Zelfs de landbouwers moesten de Jap immers dienen. Kort na de invasie moest de bevolking tegen lage prijs rijst afstaan aan de Japanners. En al gauw was er een groot gebrek aan alles.
Gedurende de hele oorlog zouden Indonesiërs een ambivalente rol vervullen; soms waren ze beschermers van hun voormalige werkgevers, maar er zijn ook voorbeelden waarin zij optraden als meedogenloze kampbewaarders en martelmaatjes van de Japanners. (Verstilde stemmen….)